ਪਤਨੀ ਦੀ ਸੰਪਤੀ ‘ਤੇ ਪਤੀ ਦਾ ਕੋਈ ਹੱਕ ਨਹੀਂ-ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਫੈਸਲਾ

ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਇੱਕ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਤੀ ਦਾ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਦੇ ‘ਇਸਤਰੀ ਧਨ’ (ਔਰਤ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ) ‘ਤੇ ਕੋਈ ਹੱਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਮੁਸੀਬਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਪੈਸੇ ਵਾਪਸ ਕਰਨਾ ਪਤੀ ਦੀ ਨੈਤਿਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ।

ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਔਰਤ ਦੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਉਸ ਦਾ 25 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਸੋਨਾ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਦਾ ਵੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ‘ਚ ਔਰਤ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਵਿਆਹ ਸਮੇਂ 89 ਸੋਨੇ ਦੇ ਸਿੱਕੇ ਗਿਫਟ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਨੂੰ 2 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਚੈੱਕ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਔਰਤ ਨੇ ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਵਿਆਹ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਰਾਤ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਨੇ ਸਾਰੇ ਗਹਿਣੇ ਲੈ ਲਏ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਦੇ ਬਹਾਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਦੇ ਦਿੱਤੇ। ਔਰਤ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਕਰਜ਼ਾ ਚੁਕਾਉਣ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਸਾਰੇ ਗਹਿਣਿਆਂ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ।

ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਜੱਜ ਜਸਟਿਸ ਸੰਜੀਵ ਖੰਨਾ ਅਤੇ ਜਸਟਿਸ ਦੀਪਾਂਕਰ ਦੱਤਾ ਦੀ ਬੈਂਚ ਨੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਧਾਰਾ 142 ਤਹਿਤ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਪਤੀ ਨੂੰ ਪਤਨੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਗਹਿਣੇ ਖੋਹਣ ਲਈ 25 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਵਿੱਤੀ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਦੇਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਔਰਤ ਹੁਣ 50 ਸਾਲ ਦੀ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ, ਰਹਿਣ ਦੇ ਖਰਚੇ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਅਤੇ ਬਰਾਬਰੀ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਦੇ ਹਿੱਤ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਔਰਤ ਨੂੰ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਦੇਣ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਕੇਰਲ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ 5 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2022 ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਤਲਾਕ ਦੇਣ ਵੇਲੇ ਪਤੀ ਅਤੇ ਸੱਸ ਤੋਂ ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਜੋਂ 8,90,000 ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਸੂਲੀ ਕਰਨ ਦੇ ਫੈਮਿਲੀ ਕੋਰਟ ਦੇ 2011 ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਬੈਂਚ ਨੇ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੀ ਇਸ ਦਲੀਲ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਨਵ ਵਿਆਹੀ ਔਰਤ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਰਾਤ ਹੀ ਉਸ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਗਹਿਣਿਆਂ ਤੋਂ ਵਾਂਝਾ ਕਰਨਾ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬੈਂਚ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲਾਲਚ ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਪ੍ਰੇਰਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਘਿਨਾਉਣੇ ਅਪਰਾਧ ਕਰਨ ਲਈ ਉਕਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਪਤੀ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਅਜਿਹੇ ਅਸਵੀਕਾਰਨਯੋਗ ਅਤੇ ਅਣਚਾਹੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਣ- (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ)।